ΝΣΚ 349/1984

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 349/1984 (10-04-1984)

Ι. Σχετικά με το ερώτημα που διατυπώνετε στο 15974/3234/1984 έγγραφό σας και που αφορά την δυνατότητα χορήγησης οικοδομικής άδειας κατά τις γενικά ισχύουσες διατάσεις προκειμένου για οικοδομή που έχει κριθεί επισκευαστέα κατά την διαδικασία του προεδρικού διατάγματος Περί επικινδύνων οικοδομών, η γνώμη μας είναι η ακόλουθη. Διευκρινίζουμε ότι τη γνώμη μας αυτή αναφέρεται στο ζήτημα γενικά και όχι σε σχέση με ορισμένη υπόθεση, για την οποία δεν μας δίνεται συγκεκριμένο ιστορικό, που θα δικαιολογούσε ειδικότερη αντιμετώπιση.

ΙΙ. Στο άρθρο 4 του από 13-04-1929 προεδρικού διατάγματος Περί επικινδύνων οικοδομών καθορίζονται οι περιπτώσεις των επικινδύνων οικοδομών και προβλέπεται ότι η κατασκευή θεωρείται κοινώς ετοιμόρροπη από απόψεως στατικής και δομικής, όταν για τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο αυτό δεν παρουσιάζει ολικά ή μερικά την απαιτούμενη για τα φορτία τα οποία θα βαστάζει και εν γένει τον προορισμό της ασφάλεια. Περαιτέρω στο άρθρο 4 προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι για τον χαρακτηρισμό μιας οικοδομής ως ετοιμόρροπης ο αρμόδιος τεχνικός υπάλληλος προβαίνει, σε αυτοψία αυτής και συντάσσει γι' αυτή έκθεση (πρωτόκολλο), στην οποία καθορίζει το είδος και την έκταση του κινδύνου και τα εφαρμοστέα για την άρση αυτού μέτρα, ότι για την αποτροπή του κινδύνου πρέπει να υποδεικνύονται τα ηπιότερα μέτρα και σε έσχατη ανάγκη η κατεδάφιση και ότι, ο ιδιοκτήτης της ετοιμόρροπης οικοδομής οφείλει να εφαρμόζει ταχέως και εμπροθέσμως τα υποδεικνυόμενα μέτρα, δικαιούμενος να πραγματοποιεί και ριζικότερα τέτοια, εφόσον δε αυτός δεν πραγματοποιεί τα μέτρα αυτά, η αστυνομική αρχή προβαίνει στην άρση του κινδύνου. Περαιτέρω στο άρθρο 5 προβλέπεται λεπτομερώς ενδικοφανής διαδικασία για τον έλεγχο της παραπάνω έκθεσης, η δε τελική κρίση ανήκει στον αρμόδιο Υπουργό.

III. Από το περιεχόμενο και την όλη δομή των παραπάνω διατάξεων προκύπτει κατά την γνώμη μας, σχετικά με το τιθέμενο ερώτημα, ότι από τη σύνταξη της ανωτέρω έκθεσης (πρωτοκόλλου) ετοιμόρροπης οικοδομής και μέχρι την υλοποίηση των υποδεικνυόμενων από την αρχή μέτρων προς αποτροπή του κινδύνου, η διοικητική διαδικασία κινείται μέσα σε πλαίσια που καθορίζονται στο νόμο κατά τρόπο λεπτομερειακό και εξαντλητικό και αποβλέπουν στην επέμβαση της πολιτείας στο χώρο αυτό με αποφάσεις ειδικών οργάνων, που λαμβάνονται ύστερα από ειδικά θεσπισμένη διαδικασία, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ο εντοπισμός του κινδύνου από τις ετοιμόρροπες οικοδομές και η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του, κατά τρόπο που να διασφαλίζει κατά το δυνατόν πλήρως την ζωή και την υγεία των πολιτών. Έτσι, πρέπει να γίνει δεκτό ότι κατά την διάρκεια της παραπάνω διαδικασίας αποκλείεται κάθε επέμβαση άλλης αρχής, που δρα έξω από την διαδικασία αυτή, για τον καθορισμό των μεταβολών στο κτίριο που έχει χαρακτηρισθεί σαν ετοιμόρροπο (σχετικά ΣτΕ 3192/1982).

IV. Ειδικότερα εφόσον κατά την διάρκεια της παραπάνω διαδικασίας έχουν διαταχθεί ορισμένες επισκευές μιας ετοιμόρροπης οικοδομής, δεν μπορεί κατά την γνώμη μας να εκδοθεί κατά τις διατάξεις περί εκδόσεως οικοδομικών αδειών άδεια, επιτρέπουσα την εκτέλεση, κατά την επιλογή του ενδιαφερομένου, επισκευών διαφορετικών από τις διατασσόμενες (εκτός αν πρόκειται για ριζικότερες κατά την έννοια του νόμου επισκευές), γιατί τούτο αντίκειται, κατά τα εκτεθέντα, προς το πνεύμα και τον σκοπό των παραπάνω διατάξεων. Αντίθετα από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ο ιδιοκτήτης της ετοιμόρροπης οικοδομής που κρίθηκε επισκευαστέα, δεν έχει ευχέρεια να προβεί κατά την δική του κρίση στην επισκευή του κτιρίου, αλλά οφείλει ταχέως και εμπροθέσμως να πραγματοποιεί τα υπό της αρχής κατά την διαδικασία αυτή διατασσόμενα μέτρα, δυνάμενος να εκτελεί και ακόμα ριζικότερα, εάν δε δεν συμμορφώνεται προς τις υποδείξεις της αρχής επεμβαίνει, η Διοίκηση (αστυνομική αρχή), ενεργούσα κατά νόμο για την αποτροπή του κινδύνου. Άλλωστε με την αντίθετη εκδοχή θα δυσχεραινόταν η υλοποίηση των ως άνω διατασσόμενων μέτρων από τις κατά την κρίση του ενδιαφερομένου εκτελούμενες επισκευές, γιατί κατά την διάρκεια της ανωτέρω διαδικασίας θα μεταβαλλόταν η πραγματική κατάσταση της ετοιμόρροπης οικοδομής. Τα ανωτέρω ισχύουν και στην περίπτωση που κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 του άνω προεδρικού διατάγματος η άσκηση ένστασης από τον ενδιαφερόμενο αναστέλλει την εκτέλεση της σχετικής διοικητικής πράξης, αφού η αναστολή αυτή, αποβλέπει στην ενδελεχέστερη κατά τεκμήριο έρευνα του κινδύνου και των μέτρων αποτροπής αυτού πριν από την υλοποίηση της με την ένσταση προσβαλλόμενης πράξης και δεν διακόπτει την εξέλιξη της παραπάνω διαδικασίας ούτε δικαιολογεί την εφαρμογή άλλων διατάξεων που δεν εναρμονίζονται με αυτή.

V. Η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 6 του άρθρου 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973, κατά την οποία δεν χωρεί καθ' ύψος προσθήκη σε νόμιμα υφιστάμενη οικοδομή, εάν υπάρχει οριστική και τελεσίδικη πράξη κατεδάφισης του κτιρίου σαν ετοιμόρροπου, δεν επηρεάζει για αντίθετη προς την ανωτέρω λύση ούτε έχει την έννοια ότι επιτρέπεται η παραπάνω προσθήκη σε οικοδομή που έχει νόμιμα κριθεί ετοιμόρροπη και επισκευαστέα, χωρίς να ληφθούν τα υποδειχθέντα από την αρχή κατά την διαδικασία του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος μέτρα, γιατί τούτο θα ήταν αντίθετο προς την λογική του δικαίου και θα αποτελούσε σιωπηρή κατάργηση ή τροποποίηση του προεδρικού διατάγματος αυτού, πράγμα που δεν φαίνεται ότι θέλει ο νεώτερο νομοθέτης. Απλώς η διάταξη αυτή, που αναφέρεται αποκλειστικά στο συγκεκριμένο θέμα της προσθήκης καθ ύψος σε νόμιμα υφιστάμενη οικοδομή, καθορίζει πότε δεν επιτρέπεται, η προσθήκη αυτή και όχι τις προϋποθέσεις, με τις οποίες επιτρέπεται η προσθήκη αυτή σε άλλες περιπτώσεις που έχει, διαταχθεί λόγου χάρη κατά την παραπάνω διαδικασία η επισκευή της υφιστάμενης οικοδομής.

Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης