Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

1. Βοηθητικές εγκαταστάσεις

 

Τα λύματα μετά την καθίζηση και πριν αυτά υποστούν περαιτέρω επεξεργασία, παρίσταται πολλάκις ανάγκη όπως διέλθουν εξ ορισμένων βοηθητικών εγκαταστάσεων οι οποίες ρυθμίζουν την ροή τούτων, εξασφαλίζοντας έτσι την κανονική απόδοση του ακολουθούντος συστήματος καθαρισμού.

 

Οι εγκαταστάσεις αυτές είναι:

 

1.1. Δεξαμενή περιοδικής φόρτισης με αυτόματο σίφωνα

 

Εις εγκαταστάσεις με σημαντική απορροή λυμάτων και εφ' όσον ταύτα πρόκειται να διατεθούν τελικώς εις πεδίον υπεδάφιας αρδεύσεως ή να υποστούν περαιτέρω βιολογικό καθαρισμό εις αμμοδιυλιστήριο ή χαλικοδιυλιστήριο, ενδείκνυται η κατασκευή αμέσως μετά την σηπτική δεξαμενή ή δεξαμενή Imhoff, καταλλήλου θαλάμου συγκεντρώσεως των λυμάτων (Σχήμα 3 και 5). Ούτος εφοδιάζεται συνήθως μετά σίφωνα αυτομάτου λειτουργίας, όστις προκαλεί την ταχεία εκκένωση της δεξαμενής, ευθύς ως αυτή πληρωθεί. Τοιουτοτρόπως επιτυγχάνεται η περιοδική φόρτισις του ακολουθούντος συστήματος και η καλύτερη κατανομή των λυμάτων επ' αυτού. Δια μικροτέρας εγκαταστάσεις έχουν επινοηθεί και άλλα απλούστερα συστήματα περιοδικής φορτίσεως, ως πχ. οι σκάφες που ανατρέπονται αυτόματα κ.λ.π. Η εγκατάστασις δεξαμενής περιοδικής φορτίσεως μετ' αυτομάτου σίφωνα ενδείκνυται ιδιαιτέρως εις περιπτώσεις πολυκατοικιών, ξενοδοχείων, Ιδρυμάτων κ.λ.π.

 

Δι' εγκαταστάσεις με σηπτική δεξαμενή χωρητικότητας από 4 m3 μέχρι 8 m3 αρκεί δεξαμενή φορτίσεως με ένα σίφωνα. Δια μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, με σηπτική δεξαμενή υπέρ τα 8 m3 συνιστάται η εγκατάστασις δύο σιφώνων εναλλασσόμενης λειτουργίας, έκαστον των οποίων θα τροφοδοτεί το ήμισυ των επομένων εγκαταστάσεων καθαρισμού.

 

Η ωφέλιμη χωρητικότητα της δεξαμενής εις περίπτωσιν πεδίου υπεδάφιας αρδεύσεως ή τάφρων με αμμοδιυλιστήρια ή υπεδάφια τοιαύτα δέον να είναι ίση προς το 1/2 έως 3/4 της συνολικής χωρητικότητος των σωληνώσεων του συστήματος και τοιαύτη ώστε οι εκκενώσεις να λαμβάνουν χώραν ουχί συχνότερα των 2 έως 3 h. Προκειμένου περί ανοικτού αμμοδιυλιστηρίου, ο όγκος της φορτίσεως και η ταχύτης εκκενώσεως δέον να είναι επαρκείς δια την ταχεία κάλυψη των κλινών δια λυμάτων, με μέσον εκάστοτε ύψος φορτίσεως 5 έως 8 cm.

 

Η συχνότης τροφοδοτήσεως δύναται να ποικίλει από 1 έως 4 φορτίσεις ημερησίως.

 

Σχήμα 5: Δεξαμενή περιοδικής φόρτισης με αυτόματο σίφωνα

1.2. Φρεάτιο διανομής

 

Τούτο τοποθετείται εις την αρχήν του υπεδάφιου συστήματος σωληνώσεων και αποσκοπεί εις την ρύθμιση και εξ ίσου κατανομή της ροής των λυμάτων εις όλους τους σωλήνες του δικτύου (Σχήμα 6). Χρησιμεύει συγχρόνως και ως φρεάτιον επιθεωρήσεως και ελέγχου της ποιότητος των εξερχομένων εκ της δεξαμενής καθιζήσεως λυμάτων και ειδικότερα ίνα διαπιστώνεται μη τυχόν παρασύρεται ιλύς προς το υπεδάφιο σύστημα.

 

Σχήμα 6: Τύποι φρεατίων διανομής

 

Ο σωλήνας τροφοδοτήσεως (εκ της δεξαμενής ή του θαλάμου φορτίσεως) τοποθετείται 5 cm υπεράνω του πυθμένα, οι δε σωληνώσεις του υπεδάφιου συστήματος εις την στάθμη αυτού. Το μήκος του φρεατίου δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο του απαιτουμένου δια την τοποθέτηση των σωληνώσεων, το δε πλάτος μεγαλύτερο των 0,45 m με βάθος 0,35 m περίπου. Προ του σωλήνα εισόδου τοποθετείται μικρόν διάφραγμα ανασχέσεως.

 

2. Εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού.

 

Κατωτέρω περιγράφονται συνοπτικώς οι απλές μόνον εγκαταστάσεις αμμοδιυλιστηρίων και χαλικοδιυλιστηρίων. Οι υπολογισμοί θα βασίζονται επί της προβλεπομένης, μέσης ημερησίας απορροής των λυμάτων.

 

2.1. Ταφροειδή αμμοδιυλιστήρια.

 

Στο επόμενο κεφάλαιον περί του τρόπου διαθέσεως των λυμάτων, περιγράφεται μεταξύ άλλων, ως μέθοδος τελικής διαθέσεως αυτών και η της υπεδάφιας αρδεύσεως (Βλέπε άρθρο 13, παράγραφος 2.2), ήτις συνίσταται εις την δια σωληνωτών αγωγών, με ανοικτούς αρμούς διανομή των λυμάτων εις τον πυθμένα συστήματος τάφρων προς διήθηση αυτών εις το έδαφος και σταθεροποίηση των εμπεριεχομένων οργανικών ουσιών. Εάν εν τούτοις το έδαφος έχει λίαν περιορισμένη απορροφητική ικανότητα ή όπου το υπόγειον ύδωρ ανέρχεται εκάστοτε πολύ υψηλά και μέχρις αποστάσεως 0,90 m από της επιφανείας του εδάφους, δεν καθίσταται δυνατή η εγκατάστασις του ως άνω πεδίου υπεδάφιας αρδεύσεως. Στις περιπτώσεις αυτές δύναται να κατασκευασθεί δίκτυο ταφροειδών αμμοδιυλιστηρίων το οποίον, καίτοι ομοιάζει εις πολλά σημεία με το σύστημα υπεδάφιας αρδεύσεως, διαφέρει ουσιωδώς τούτου, καθ' όσον δεν αποτελεί τρόπον τελικής διαθέσεως των λυμάτων, αλλά μέθοδο (βιολογικού) καθαρισμού αυτών, προ της διαθέσεώς των κατά τις περιγραφόμενες εις το οικείον κεφάλαιον μεθόδους.

 

Αποτελείται από τάφρους (Σχήμα 7) πλάτους 0,75 έως 1,50 m και βάθους 1,60 έως 2,00 m. Εντός αυτών διαμορφώνονται διυλιστήρια, τα οποία αποτελούνται από αγωγό διανομής άνω, διαμέτρου συνήθως Φ10 cm τοποθετούμενο εντός στρώματος χαλίκων πάχους 0,20 m από στρώμα άμμου πάχους τουλάχιστον 0,60 m και κατά προτίμηση 0,75 m και από στραγγιστήρια σωλήνωση διαμέτρου Φ10 εις τον πυθμένα, εντός στρώματος χαλίκων πάχους 0,20 m. Άνωθεν του συστήματος διανομής τοποθετούνται ξηρά χόρτα ή άχυρα εις πάχος 7 - 8 cm ή φύλλον πισσόχαρτου και επ' αυτών στρώμα χώματος, το οποίον καταβρέχεται και συμπιέζεται τελικού πάχους 0,15 m. Επιφανειακώς τοποθετείται στρώμα φυτικών γαιών πάχους 0,40 m περίπου.

 

Σχήμα 7

 

Εις την αρχήν του συστήματος των σωληνώσεων τοποθετείται πάντοτε φρεάτιον διανομής και προ αυτού αναλόγως της περιπτώσεως, δεξαμενή φορτίσεως μετ' αυτομάτου σίφωνα ή μετ' άλλης καταλλήλου διατάξεως δια την περιοδική εκκένωση.

 

Εφιστάται όλως ιδιαιτέρως η προσοχή επί της ανάγκης όπως οι σωληνώσεις διανομής των λυμάτων τοποθετούνται με ομοιόμορφη κλίση. Όταν δε χρησιμοποιούνται σανίδες δι' υποστήριξη και σταθεροποίηση τούτων (παράβλεπε σχήμα 13)δ), κρίνεται αναγκαίο όπως η άμμος κατακλύζεται δι' ύδατος, ώστε να εξασφαλισθεί πλήρως η καθίζησις αυτής προ της διάστρωσης των σωλήνων.

 

Οι σωλήνες που θα χρησιμοποιηθούν τόσον δια το δίκτυον διανομής των λυμάτων, όσον και δια την αποστράγγιση αυτών, δύνανται να είναι με απλά άκρα και μήκους 0,30 έως 0,60 m ή προτιμότερο τοιούτοι με κώδωνα πάντως εις μήκη ουχί μεγαλύτερα των 0,60 m. Το άνοιγμα των αρμών δέον να είναι 1,0 έως 1,5 cm. Χρήσις επιμήκων διάτρητων σωλήνων δια την διανομή των λυμάτων επί της άμμου είναι προτιμητέα, καθ' όσον αυτοί έχουν το πλεονέκτημα της καλύτερης διατηρήσεως της επιθυμητής κλίσεως.

 

Η κλίσις των σωλήνων διανομής δύναται να ποικίλλει κατά προτίμηση από 0,17% έως 0,33%, μη υπερβαίνουσα πάντως το 0,5%.Αντιθέτως η κλίσις των σωλήνων αποστραγγίσεως δύναται να φθάνει μέχρι 1%.

 

Ως κατάλληλο υλικόν διηθήσεως θεωρείται η καθαρά χονδρόκοκκη άμμος, καθ' όσον η λεπτή τοιαύτη φράσσεται ταχέως.

 

Δια τον υπολογισμό της απαιτουμένης επιφανείας τάφρων, η ικανότης του αμμοδιυλιστηρίου εκτιμάται εις 25 m2 επιφανείας ανά m3 λυμάτων ημερησίως.

 

Ο βαθμός καθαρισμού των λυμάτων εις τα ταφροειδή αμμοδιυλιστήρια είναι συνήθως σημαντικός και δύνανται να διατεθούν εις ανοικτά ρεύματα ή τάφρους υπό τους τιθεμένους εις το οικείον κεφάλαιον περιορισμούς (άρθρο 12). Πάντως, δεν υπάρχει βεβαιότης, ότι η απορροή των ως άνω αμμοδιυλιστηρίων είναι απηλλαγμένη παθογόνων μικροοργανισμών.

 

2.2. Υπεδάφια αμμοδιυλιστήρια

 

Ταύτα (Σχήμα 8) λειτουργούν καθ' όμοιον τρόπον προς τα ταφροειδή αμμοδιυλιστήρια. Η απαιτουμένη επιφάνεια διηθήσεως πληρούται τεχνητώς δια χονδρόκοκκη άμμου και η αναλογία φορτίσεως είναι η αυτή ως και εις την περίπτωσιν των ταφροειδών αμμοδιυλιστηρίων.

 

Σχήμα 8: Υπεδάφιο αμμοδιυλιστήριο

 

Τα υπεδάφια αμμοδιυλιστήρια είναι ενδεχομένως οικονομικότερα των ταφροειδών τοιούτων δια μεγαλύτερες εγκαταστάσεις και θα πρέπει να προτιμώνται εις ας περιπτώσεις επιβάλλεται η εγκατάστασις αυτομάτου σίφωνα φορτίσεως. Δεξαμενές περιοδικής εκκενώσεως δέον να κατασκευάζονται όταν η επιφάνεια διηθήσεως είναι μεγαλύτερη των 17 m2 ή το ολικό μήκος των σωλήνων διανομής υπερβαίνει τα 90 m. 'Όταν το ολικό μήκος των σωλήνων τούτων υπερβαίνει τα 250 m, η κλίνη διηθήσεως δέον να υποδιαιρείται εις δύο ή περισσότερα τμήματα, τα οποία θα φορτίζονται υπό εναλλασσόμενης λειτουργίας σιφώνων. Επένδυσις των κλινών δεν απαιτείται, εκτός περιπτώσεων εξαιρετικώς υγρού και μαλακού εδάφους.

 

Τα υπεδάφια αμμοδιυλιστήρια δεν απαιτούν ιδιαιτέρα επίβλεψη, εν πάση όμως περιπτώσει, δεδομένου, ότι δεν είναι δυνατή η συντήρησις αυτών, πιθανόν να φράξουν, οπότε απαιτείται πλήρης ανακατασκευή.

 

2.3. Ανοικτά αμμοδιυλιστήρια.

 

Εις περιπτώσεις, καθ' ας ο ορίζων του υπογείου ύδατος παραμένει παρά την επιφάνεια του εδάφους ή όπου οι συνθήκες του υπεδάφους δεν είναι ευνοϊκές δια την κατασκευήν συστημάτων ως τα ανωτέρω (πχ. βράχος), συνιστάται η κατασκευή ανοικτών αμμοδιυλιστηρίων (Σχήμα 9). Οι πλευρικές επιφάνειες των αμμοδιυλιστηρίων συγκρατούνται υπό τοίχων ή αναχωμάτων. Ο πυθμένας δύναται να επενδύεται, εφ' όσον τούτο απαιτείται, δια στρώματος σκυροδέματος.

 

Σχήμα 9: Ανοικτό αμμοδιυλιστήριο

 

Τα ανοικτά αμμοδιυλιστήρια συνήθως υποδιαιρούνται εις δύο ή περισσότερες κλίνες προς διευκόλυνση της λειτουργίας και του καθαρισμού αυτών. Ταύτα πληρούνται δια στρώματος καθαράς χονδρόκοκκου άμμου πάχους 0,75 έως 1,00 m υποστηριζόμενου υπό στρώματος χαλίκων ως εις τα ταφροειδή αμμοδιυλιστήρια. Άμμος με ενεργή διάμετρο από 0,2 έως 0,6 mm και συντελεστή ομοιομορφίας 4,0 παρέχει ικανοποιητικά αποτελέσματα.

 

Ενεργός διάμετρος θεωρείται εκείνη δια την οποίαν το ποσοστόν κατά βάρος των λεπτότερων υλικών ανέρχεται εις 10% (D10).

 

Συντελεστής ομοιομορφίας (F) είναι ο λόγος της διαμέτρου των κόκκων, δια την οποίαν το ποσοστό των λεπτότερων υλικών κατά βάρος ανέρχεται εις 60% (D60) προς την αντίστοιχη ενεργή διάμετρο (D10), ήτοι:

 

 

Ο κατωτέρω πίνακας IV δίδει τις συνιστώμενες φορτίσεις δι' άμμους με διαφόρους ενεργούς διαμέτρους και συντελεστή ομοιομορφίας μικρότερο ή ίσον του 4,0.

 

Πίνακας IV: Συνιστώμενες φορτίσεις των ανοικτών αμμοδιυλιστηρίων (δια F ≤ 4,0)

 

 

Προφανώς η φόρτισις θα εξαρτηθεί και εκ του βαθμού του προηγουμένου καθαρισμού των λυμάτων, ως και της επικρατούσης ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας. Συνήθως, η ολική ημερησία φόρτισις διατίθεται εις μίαν έως τέσσερις δόσεις με μέσον ύψος φορτίσεως διυλιστηρίου 5-8 cm εκάστην φοράν.

 

Τα ανοικτά αμμοδιυλιστήρια απαιτούν επιμελημένη επίβλεψη και συντήρηση υπό ειδικευμένου προσωπικού και δεν θα πρέπει να αναλαμβάνεται η κατασκευή αυτών, εφ' όσον δεν εξασφαλίζονται οι όροι αυτοί. Πλημμελής λειτουργία είναι δυνατόν να δημιουργήσει οχλήσεις. Το γεγονός τούτο δέον να λαμβάνεται υπ' όψιν κατά τον καθορισμό της θέσεως. Ο επί της επιφανείας αυτών δημιουργούμενος επίπαγος θα πρέπει να θραύεται δια ξέστρου κατά πυκνά χρονικά διαστήματα και εν ανάγκη δι' αφαιρέσεως στρώματος άμμου πάχους 2,5 cm περίπου. Η άμμος θα αντικαθίσταται δια νέας τοιαύτης, είτε δια της παλαιάς, αφού προηγουμένως καθαρισθεί δια πλύσεως, όταν το πάχος του στρώματος δια των επαλλήλων αποξέσεων ελαττωθεί κατά 10 cm περίπου.

 

2.4. Χαλικοδιυλιστήρια.

 

Ταύτα αποτελούνται εκ στρώματος χαλίκων (Σχήμα 10). Τα υποστάντα καθίζηση λύματα διατίθενται επ' αυτών περιοδικώς και ρέοντα επί των επιφανειών του υλικού πληρώσεως, έρχονται εις επαφή μετά της επ' αυτών αναπτυσσόμενης μικροβιακής χλωρίδας (Ζωογλοίας), ήτις επί παρουσία ατμοσφαιρικού αέρος δεσμεύει και σταθεροποιεί τις περιεχόμενες οργανικές ουσίες.

 

Σχήμα 10: Μικρό χαλικοδιυλιστήριο

 

Οι χάλικες δέον να προέρχονται εξ ανθεκτικού πετρώματος και να παρουσιάζουν γωνιώδη μορφήν και τραχείας επιφανείας. Αυτοί δεν θα πρέπει να έχουν διαστάσεις μικροτέρας των 2,5 cm. Το στρώμα τούτο των χαλίκων εδράζεται επί ετέρου τοιούτου πάχους 0,15 έως 0,20 m μεγαλυτέρων λίθων διαστάσεων 8 έως 10 cm. Το υλικόν πάχος του στρώματος των χαλίκων ανέρχεται εις 2 έως 3 m. Η διάταξις του διυλιστηρίου δέον να είναι τοιαύτη, ώστε ο ατμοσφαιρικός αέρας να κυκλοφορεί ελευθέρως μεταξύ των χαλίκων.

 

Δια τον υπολογισμό των διαστάσεων των χαλικοδιυλιστηρίων θα λαμβάνεται φόρτισις ανερχομένη εις 250 έως 300 L/day/m3 χαλίκων. Η περιοδική φόρτισις επιτυγχάνεται δια σιφώνων αυτομάτου λειτουργίας ή δι' άλλων αναλόγων συσκευών. Η ομοιόμορφος κατανομή των λυμάτων επί της επιφανείας των χαλίκων είναι δυνατόν να επιτευχθεί δια συστήματος περιστρεφόμενων βραχιόνων ή αυλακωτών αγωγών εκ σκυροδέματος, σανίδων ή χυτοσιδήρου, φερόντων εγκοπές κατά μήκος των πλευρών αυτών ανά βραχέα διαστήματα εις τρόπον, ώστε να εξασφαλίζεται η ροή των λυμάτων υπό μορφήν μικρών φλεβών. Το δάπεδον των διυλιστηρίων κατασκευάζεται εκ σκυροδέματος ή άλλου αδιαπότιστου υλικού.

 

Εις τα διυλιστήρια ταύτα αναπτύσσονται μύγες του γένους Peychoda οι οποίες δύνανται να παρασυρθούν υπό του ανέμου μέχρι των κατοικιών. Αυτές καταπολεμούνται αφ' ενός μεν δι' εφαρμογής μεγάλων φορτίων προς απομάκρυνση του επί των χαλίκων αναπτυσσομένου στρώματος ζωογλοίας και αφ' ετέρου δια προσθήκης επί της κλίνης χλωράσβεστου άπαξ της εβδομάδος. Συνήθως, τα διυλιστήρια αυτά δεν καλύπτονται.

 

Προς αποφυγήν οχλήσεων συνιστάται όπως ταύτα κατασκευάζονται εις απόσταση τουλάχιστον 50 m από οιασδήποτε κατοικίας. Η απόστασις αυτή δυνατόν να ελαττωθεί εφ' όσον ταύτα καλυφθούν, εξασφαλίζοντας πάντως της συνεχούς και ακώλυτου κυκλοφορίας του ατμοσφαιρικού αέρος.

 

Δια μικρά συστήματα, ως π.χ. τα εξυπηρετούντα ολιγότερα των 100 ατόμων και όπου η απορροή δύναται να διατεθεί άνευ δημιουργίας δυσμενών καταστάσεων, δεν απαιτείται νέα καθίζησις των εκ των διυλιστηρίων απορρεόντων υγρών. Εκεί όπου απαιτείται τοιαύτη προς απομάκρυνση των ουσιών που παρασύρονται εκ του χαλικοδιυλιστηρίου, ο χρόνος καθιζήσεως θα ανέρχεται εις 4 περίπου ώρες. Εν τη περιπτώσει ταύτη ο πυθμένας της δεξαμενής καθιζήσεως θα κλίνη προς το μέρος της εισόδου των υγρών προς συγκέντρωση της ιλύος και διευκόλυνση της απομακρύνσεως αυτής.

 

Δια την διάθεση της ιλύος ισχύουν τα αυτά ως και περί δεξαμενών Imhoff (άρθρο 9 παράγραφος 3.5).

 

2.5. Άλλα συστήματα βιολογικού καθαρισμού

 

Είναι δυνατόν να εφαρμοσθούν και έτερα συστήματα βιολογικού καθαρισμού, ως το της ενεργού ιλύος. Ταύτα δέον να μελετώνται δι' ειδικευμένου μηχανικού και να αναφέρονται οι πηγές επί των οποίων βασίσθηκε η μελέτη. Προς τούτοις, εις την μελέτη δέον να περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας και τεχνικού ελέγχου αυτής. Εν γένει πρέπει να χρησιμοποιούνται δοκιμασμένα και ελεγμένα συστήματα.