ΣτΕ 46/1990
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 46/1990
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
1. Επειδή με την πρώτη από τις κρινόμενες αιτήσεις, ζητείται η ακύρωση: 1) της 360285/Σ.499/83/02-11-1983 αποφάσεως του Νομάρχη Πειραιώς, με την οποία, το αποκλεισμένο από εγκεκριμένες οδούς του ρυμοτομικού σχεδίου οικόπεδο της Αύρας Συρμαλάκη, που ευρίσκεται στην κοινότητα Αμπελακίων Σαλαμίνας και είναι όμορο προς οικόπεδο των αιτουσών, θεωρήθηκε ως οικοδομήσιμο, σύμφωνα με την παράγραφο 5 των ενοποιημένων άρθρων 43 - 45 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος και ορίσθηκαν οι όροι ανοικοδομήσεώς του (θέση κτιρίου, μέγιστο ύψος, αριθμός ορόφων), 2) της 367892/Σ.499/83/11-09-1984 αποφάσεως του ίδιου Νομάρχη Πειραιώς, με την οποία τροποποιήθηκε η πρώτη απόφασή του ως προς την επιτρεπόμενη κάλυψη και το ύψος του κτιρίου, και 3) της 12/1984 οικοδομικής άδειας του Πολεοδομικού Γραφείου Σαλαμίνας της Νομαρχίας Αττικής, που χορηγήθηκε στην Αύρα Συρμαλάκη κατόπιν των δύο πρώτων νομαρχιακών αποφάσεων και αφορά προσθήκη ορόφου και αντικατάσταση στέγης ισογείου στο παραπάνω οικόπεδό της.
2. Επειδή με τη δεύτερη από τις κρινόμενες αιτήσεις, ζητείται η ακύρωση: 1) των δύο αποφάσεων του Νομάρχη Πειραιά και της οικοδομικής άδειας του Πολεοδομικού Γραφείου Σαλαμίνας, που προσβάλλονται και με την πρώτη αίτηση ακυρώσεως και 2) της τεκμαιρόμενης από την πάροδο άπρακτης της προθεσμίας 60 ημερών, σιωπηρής απορρίψεως από τον Υπουργό Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων της από 01-07-1986 προσφυγής των αιτουσών, του άρθρου 8 του νόμου 3200/1955, κατά των παραπάνω πράξεων του Νομάρχη Πειραιά και του Πολεοδομικού Γραφείου Σαλαμίνας.
3. Επειδή, οι δύο αιτήσεις πρέπει να συνεκδικαστούν λόγω της στενής μεταξύ τους συνάφειας.
4. Επειδή στη δίκη επί της πρώτης αιτήσεως παρεμβαίνει παραδεκτώς και με προφανές έννομο συμφέρον η Αύρα Συρμαλάκη, ιδιοκτήτρια του οικοπέδου στο οποίο αφορούν οι προσβαλλόμενες πράξεις.
5. Επειδή η δεύτερη αίτηση ακυρώσεως απαραδέκτως στρέφεται κατά των 360285/Σ.499/83/02-11-1983 και 367892/Σ. 499/83/11-09-1984 αποφάσεων του Νομάρχη Πειραιώς, καθώς και κατά της 12/1984 οικοδομικής άδειας του Πολεοδομικού Γραφείου Σαλαμίνας διότι οι πράξεις αυτές έχουν προσβληθεί με την πρώτη από τις κρινόμενες αιτήσεις (άρθρο 50 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 170/1973).
6. Επειδή η παράγραφος 5 του ενοποιημένου άρθρου 43 - 45 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος ορίζει ότι:
{Οικόπεδα αποκλειόμενα πανταχόθεν από των οδών του εγκεκριμένου σχεδίου και μη δυνάμενα δια τακτοποιήσεως ν' αποκτήσουν το απαιτούμενον πρόσωπον επ' αυτών, δύνανται να θεωρούνται οικοδομήσιμα υπό ορισμένες προϋποθέσεις και ειδικούς όρους ως προς την ανέγερση επ' αυτών κτιρίων, κανονιζόμενες δι' αποφάσεως του Υπουργού ... (ήδη Νομάρχου).}
7. Επειδή οι αποφάσεις που εκδίδονται κατ' εφαρμογήν της παραπάνω διατάξεως, με τις οποίες ένα οικόπεδο αποκλεισμένο από οδούς του εγκεκριμένου σχεδίου της πόλεως χαρακτηρίζεται οικοδομήσιμο, έχουν το χαρακτήρα ατομικών διοικητικών πράξεων, διότι αποτελούν εξειδίκευση της εξαιρέσεως από τις γενικώς ισχύουσες διατάξεις, η οποία προβλέπεται από τη διάταξη που μνημονεύθηκε και το περιεχόμενό τους εξαντλείται στο μεμονωμένο οικόπεδο το οποίο αφορούν. Εξάλλου και οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις που ορίζονται στις αποφάσεις αυτές ως προς την ανέγερση του κτιρίου σε ένα τέτοιο οικόπεδο έχουν επίσης ατομικό χαρακτήρα, διότι προσδιορίζουν τον τρόπο ανεγέρσεως οικοδομής επί του συγκεκριμένου οικοπέδου και το περιεχόμενό τους διαμορφώνεται ανάλογα με τα ειδικά δεδομένα του οικοπέδου τούτου, προς τα οποία και προσαρμόζεται. Συνεπώς είναι απορριπτέος ο λόγος ακυρώσεως της πρώτης αιτήσεως, με τον οποίον υποστηρίζεται ότι οι προσβαλλόμενες νομαρχιακές αποφάσεις είναι ανυπόστατες διότι δεν δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
8. Επειδή η παράγραφος 1 του άρθρου 4 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού υπό την ισχύ του οποίου εκδόθηκαν οι προσβαλλόμενες πράξεις (νομοθετικό διάταγμα 8/1973), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 1 του νομοθετικού διατάγματος 205/1974, ορίζει ότι:
{Οικόπεδον θεωρείται συνεχόμενη έκτασις γης αποτελούσα αυτοτελές ενιαίο ακίνητο ανήκον εις ένα ή περισσότερους κυρίους εξ αδιαιρέτου. Συνενούμενες εφ' εξής εκτάσεις δύναται να θεωρηθούν ως ενιαίο κατά τα ανωτέρω οικόπεδον εάν η ελαχίστου μήκους γραμμή επαφής αυτών είναι τουλάχιστον: α) όσον το επιτρεπόμενο δια το οικοδομικό τετράγωνον, ένθα το θεωρούμενο οικόπεδον, ελάχιστον πρόσωπον του οικοπέδου κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση εφ' όσον τούτο είναι μέχρις 6 m και β) 6 m δια την περίπτωσιν μεγαλυτέρου ως άνω προσώπου. Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής μπορούν να θεωρηθούν ως ενιαίο οικόπεδο συνεχόμενες εκτάσεις γης που ανήκουν στον αυτό ιδιοκτήτη (είτε σε περισσότερους συνιδιοκτήτες εξ αδιαιρέτου κατά ποσοστό συνιδιοκτησίας το οποίο είναι το αυτό ως προς ολόκληρη την έκταση), όταν, εκτός των άλλων περιπτώσεων, έχουν γραμμή επαφής τουλάχιστον 6 m (1047/1985).}
9. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου και συνομολογεί και η παρεμβαίνουσα δια του δικογράφου της παρεμβάσεώς της, το αποκλεισμένο (τυφλό) οικόπεδο, το οποίο θεωρήθηκε ως οικοδομήσιμο με τις προσβαλλόμενες νομαρχιακές πράξεις, είχε αυτή αποκτήσει, δυνάμει του 6.683/31-05-1956 συμβολαίου του Συμβολαιογράφου Πειραιώς Σωτήρη Δερδενέ. Το οικόπεδο αυτό έχει έκταση 350 m και υπήρχε επ' αυτού παλαιά οικία. Το έτος όμως 1958 η παρεμβαίνουσα αγόρασε και έτερο, όμορο προς το πρώτο, οικόπεδο, πλάτους 3 m και μήκους 50 m (16.250/31-01-1958 συμβόλαιο του Συμβολαιογράφου Πειραιώς Δημητρίου Καρδαμάκη). Το δεύτερο αυτό οικόπεδο έχει πρόσωπο επί της οδού Σαλαμινομάχων, πλάτους 3 m και εφάπτεται κατά την ανατολική πλευρά του με το πρώτο οικόπεδο της παρεμβαινούσης, σε μήκος 25 m, δηλαδή σε όλο το μήκος του αντιστοίχου πλαγίου ορίου του πρώτου οικοπέδου της. Όπως δε, ρητώς αναφέρεται στο προαναφερθέν συμβόλαιο του έτους 1948, η παρεμβαίνουσα αγόρασε τη λωρίδα αυτή με σκοπό ν' αποκτήσει το πρώτο οικόπεδό της διόδου προς την προς βορρά δημοσία οδόν. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εξετέθησαν στην προηγούμενη σκέψη, οι προαναφερθείσες ιδιοκτησίες της παρεμβαινούσης, αποτελούν ένα ενιαίο οικόπεδο, με πρόσωπο πλάτους 3 m επί της οδού Σαλαμινομάχων και όχι δύο αυτοτελή οικόπεδα, όπως υποστηρίζει αβάσιμα η παρεμβαίνουσα. Άλλωστε η αντίθετη αυτή εκδοχή, θα προσέκρουε και στις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφοι 1 και 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948, σύμφωνα με τις οποίες απαγορεύεται και είναι αυτοδικαίως άκυρη η μεταβίβαση της κυριότητας οικοπέδων, που συνεπάγεται τη δημιουργία οικοπέδων μη αρτίων είτε κατά το ελάχιστο εμβαδόν, είτε κατά το ελάχιστο πρόσωπο ή βάθος, διότι το οικόπεδο τούτο δεν θα ήταν άρτιο και οικοδομήσιμο (παράβαλε και ρυμοτομικό σχέδιο της επίδικης περιοχής προεδρικό διάταγμα της [ΠΔ] 31-08-1935 (ΦΕΚ 411/Α/1935) όπου ορίζεται ελάχιστο πρόσωπο 8 m).
Η Διοίκηση, ενώ, γνώριζε την ύπαρξη και το περιεχόμενο του δευτέρου συμβολαίου του 1958, με το οποίο η παρεμβαίνουσα απέκτησε την όμορη προς το τυφλό οικόπεδο της οικοπεδική λωρίδα (βλέπε το 732691/86/30-06-1986 έγγραφο του Γραφείου Πολεοδομίας Σαλαμίνας προς τις αιτούσες και το 732959/86/25-07-1986 έγγραφο της ίδιας υπηρεσίας προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με τις απόψεις της επί της προσφυγής των ήδη αιτουσών προς τον Υπουργό), θεώρησε τα δύο ακίνητα ως αυτοτελή οικόπεδα και κατά συνέπεια, αποβλέποντας στο πρώτο από αυτά, το οποίο ήταν αποκλεισμένο (τυφλό), το αναγνώρισε ως αυτοτελώς οικοδομήσιμο, ακολουθώντας τη διαδικασία της προαναφερθείσης παραγράφου 5 του ενοποιημένου άρθρου 43 - 45 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος. Εφ' όσον όμως, όπως έγινε δεκτό προηγουμένως, η παρεμβαίνουσα είναι πράγματι ιδιοκτήτρια ενός ενιαίου οικοπέδου, με πρόσωπο πλάτους 3 m επί της οδού Σαλαμινομάχων, δεν έχουν εφαρμογή στην περίπτωσή της οι διατάξεις της παραγράφου 5 των άρθρων 43 - 45 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, που αναφέρονται στην οικοδομησιμότητα των τυφλών οικοπέδων, έστω και αν το πρόσωπο του οικοπέδου αυτού επί της οδού υπολείπεται του απαιτουμένου ελαχίστου για την περιοχή προσώπου. Κατ' ακολουθίαν οι προσβαλλόμενες πράξεις δεν έχουν εκδοθεί νομίμως και πρέπει να ακυρωθούν, όπως βασίμως προβάλλεται με την πρώτη αίτηση ακυρώσεως. Συνακόλουθα πρέπει ν' ακυρωθεί και η 12/1984 οικοδομική άδεια διότι είχε ως έρεισμα τις παραπάνω. μη νόμιμες νομαρχιακές αποφάσεις. Επίσης πρέπει να ακυρωθεί και η σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής των αιτουσών κατά των παραπάνω ακυρουμένων πράξεων εκ μέρους του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, η οποία προσβάλλεται με τη δεύτερη αίτηση ακυρώσεως. Παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής, η έρευνα των λοιπών λόγω ακυρώσεως που προβάλλονται με τις δύο αιτήσεις ακυρώσεως.
10. Επειδή συνεπώς, οι δύο συνεκδικαζόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές και να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις, η δε ασκηθείσα επί της πρώτης αιτήσεως παρέμβαση πρέπει ν' απορριφθεί.
Δια ταύτα
Συνεκδικάζοντας τις από 18-07-1986 (αριθμός κατάθεσης 3521/22-07-1986) και 27-10-1986 (αριθμός κατάθεσης 4960/27-10-1986) δύο αιτήσεις ακυρώσεως.
Δέχεται αυτές.
Ακυρώνει τις 360285/Σ.499/83/02-11-1980 και 367892/Σ.499/83/11-09-1984 αποφάσεις του Νομάρχη Πειραιώς, την 12/1984 οικοδομική άδεια του Πολεοδομικού Γραφείου Σαλαμίνας της Νομαρχίας Αττικής και την σιωπηρή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, απορριπτική της προσφυγής κατά των παραπάνω πράξεων, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό.