ΝΣΚ 485/1989

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 485/1989 (05-07-1989)

Σε απάντηση του υπ' αριθμόν 48761/28/1989 εγγράφου σας, που αφορά τη χορήγηση αντιγράφων των εισηγήσεων προς το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος και των γνωμοδοτήσεων αυτού σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Ι. Κατά το άρθρο 16 του νόμου 1599/1986:

{1. Κάθε πολίτης, με τις επιφυλάξεις των διατάξεων της παραγράφου 3, έχει δικαίωμα να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων, εκτός από εκείνα που αναφέρονται στην ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτων. Ως διοικητικά έγγραφα, για την εφαρμογή του άρθρου αυτού, θεωρούνται όλα τα έγγραφα που συντάσσονται από όργανα του δημόσιου τομέα, ιδίως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιοι οδηγίες, απαντήσεις της διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις.

2. Το δικαίωμα της παραγράφου 1 ασκείται:

α. Με επιτόπια μελέτη.

β. Με χορήγηση αντιγράφου, εκτός αν η αναπαραγωγή του μπορεί να βλάψει το έγγραφο. Η σχετική δαπάνη αναπαραγωγής βαρύνει τον ενδιαφερόμενο, εκτός αν διαφορετικά ορίζεται στο νόμο.}

ΙΙ. Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθιερώνεται νομοθετικά η αρχή της φανερής δράσης της διοίκησης, διότι παρέχεται το δικαίωμα σε κάθε πολίτη να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων και όχι μόνο αυτών για τα οποία θεμελιώνει έννομο συμφέρον. (Γνωμοδότηση Συνέλευσης Νομικών Συμβούλων 897/1986). Εξαίρεση από το δικαίωμα αυτό του πολίτη θεσπίζει η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου (απόρρητο συζητήσεων του υπουργικού συμβουλίου και των άλλων κυβερνητικών οργάνων κ.λ.π.) και η παράγραφος 4, που αναφέρεται σε περιπτώσεις στις οποίες το δικαίωμα αυτό αποκλείεται με κοινή απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης και του αρμοδίου κατά περίπτωση υπουργού.

ΙΙΙ. Στην προκειμένη περίπτωση οι εισηγήσεις της αρμόδιας υπηρεσίας προς το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος και οι γνωμοδοτήσεις αυτού αποτελούν κατά την έννοια του παραπάνω άρθρο 16 αναμφισβητήτως διοικητικά έγγραφα, για τα οποία υφίσταται το δικαίωμα του πολίτη για τη λήψη αντιγράφων, εφόσον βεβαίως δεν έχει εκδοθεί γι' αυτά κοινή υπουργική απόφαση κατά την παραγράφου 4 του άρθρου 16.

Οι γνωμοδοτήσεις μάλιστα ρητά αναφέρονται στην ενδεικτική απαρίθμηση της παραγράφου 1 του άρθρου 16. Από την άποψη αυτή δεν έχει σημασία το ότι τα έγγραφα αυτά συντάσσονται κατά την διάρκεια διοικητικής διαδικασίας και δεν έχει υπογραφεί η απόφαση του Υπουργού ή δεν έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ το Διάταγμα, δια την έκδοση των οποίων έχει θεσπισθεί η διαδικασία αυτή, γιατί τέτοιος περιορισμός δεν προκύπτει από το άρθρο 16.

Άλλωστε η άρνηση χορήγησης αντιγράφων των ως άνω εγγράφων στην παραπάνω περίπτωση θα εμπόδιζε τον πολίτη να ασκήσει τα δικαιώματά του και να προασπίσει τα συμφέροντά του πριν από την υπογραφή της Υπουργικής απόφασης ή τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος, πράγμα που δεν είναι σύμφωνο με τη βούληση του νομοθέτη κατά τη θέσπιση των ερμηνευόμενων διατάξεων (βλέπε σχετικές ατομικές γνωμοδοτήσεις 170/1987 και 553/1988 Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων).

Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης