Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 463/2005 (04-10-2005)

 

Αριθμός ερωτήματος: Οίκοθεν 227/B0013/08-07-2004 του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, Γενική Διεύθυνση Φορολογίας, Διεύθυνση Φορολογίας Κεφαλαίου, Τμήμα Β'.

 

Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται ποιες φορολογικές υποχρεώσεις δημιουργούνται σε περίπτωση εξόδου από την κοινωνία ενός κοινωνού (συγκυρίου) με ανάληψη αυτούσιας της μερίδας του και συνέχιση αυτής μεταξύ των λοιπών συγκυρίων.

 

Επί του ως άνω ερωτήματος το Β' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

 

I. 1. Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου [Ν] 1587/1950 Περί κυρώσεως τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του αναγκαστικού νόμου [Ν] 1521/1950 Περί φόρου μεταβιβάσεως, (ΦΕΚ 294/Α/1950) σε κάθε με επαχθή αιτία μεταβίβαση ακινήτου ή εμπραγμάτου δικαιώματος επί ακινήτου επιβάλλεται φόρος επί της αξίας αυτών. Στην έννοια του όρου μεταβίβαση για την επιβολή του ΦΜΑ υπάγεται μεταξύ άλλων και η διανομή ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων τους. (άρθρο 1 παράγραφος 3 περίπτωση ζ' του ανωτέρου νόμου).

 

Περαιτέρω το άρθρο 4 παράγραφος 1 Α' του αυτού ως άνω νόμου όριζε:

 

{1.Ο φόρος μεταβιβάσεως επί της αξίας του ακινήτου ή του πραγματικού επί του ακινήτου δικαιώματος ορίζεται:

 

Α) Εις 2% επί αυτούσιας διανομής ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων αυτών. Εάν κατά την διανομή οι μερίδες των δικαιούχων δεν είναι ισομερείς προς τις ιδανικές τοιαύτας και καταβάλλεται προς συμπλήρωση μιας ή περισσότερων μερίδων τίμημα, ο φόρος μεταβιβάσεως ο αναλογών επί της αξίας του τμήματος της μερίδας δι' ό καταβάλλεται τίμημα ορίζεται, εις 9 %, εκτός εάν πρόκειται περί οικοπέδου του οποίου η διανομή καθίσταται ανέφικτος λόγω μη πληρώσεως των προϋποθέσεων των προβλεπομένων υπό των διατάξεων περί κανονισμού της πολεοδομικής υπηρεσίας και συντρέχει η περίπτωσις α' του εδαφίου β' της παρούσης παραγράφου ότε ο φόρος ορίζεται εις 4% ......}

 

Οι ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 1 Α είχαν ερμηνευθεί αυθεντικά με την αυτοτελή διάταξη του άρθρου 2 παράγραφος 5 του νόμου [Ν] 3104/1954 ως εξής:

 

{Η αληθής έννοια των διατάξεων του εδαφίου Α' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του νόμου [Ν] 1587/1950 είναι ότι, επί αυτούσιου διανομής ακινήτων, εις τον υπό της εν λόγω διατάξεως προβλεπόμενο φόρον υπόκεινται μόνον τα ατομικώς εξερχόμενα της κοινωνίας μερίδια. Εάν δια της διανομής δημιουργούνται περισσότερες μερικότερες κοινωνίες, δεν οφείλεται φόρος μεταβιβάσεως δια τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια.}

 

Το ως άνω άρθρο 4 παράγραφος 1 Α' αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1078/1980 (ΦΕΚ 238/Α/1980) ως εξής:

 

{1. Ο φόρος μεταβιβάσεως επί της αξίας του ακινήτου ή του εμπραγμάτου επί του ακινήτου δικαιώματος υπολογίζεται:

 

Α) Επί αυτούσιου διανομής ακινήτων μεταξύ συγκυρίων, βάσει των συντελεστών της περιπτώσεως Γ' της παρούσης παραγράφου, μειούμενος εις το τέταρτον. Εάν κατά την διανομή οι μερίδες των δικαιούχων δεν είναι ισομερείς προς τις ιδανικές τοιαύτας και καταβάλλεται προς συμπλήρωση μιας ή περισσότερων μερίδων τίμημα, ο φόρος μεταβιβάσεως ο αναλογών επί της αξίας του τμήματος της μερίδος, δι' ο καταβάλλεται τίμημα, υπολογίζεται βάσει των συντελεστών της περιπτώσεως Γ' της παρούσης παραγράφου, εκτός εάν πρόκειται περί οικοπέδου του οποίου η διανομή καθίσταται ανέφικτος λόγω μη πληρώσεως των προϋποθέσεων των προβλεπομένων υπό των διατάξεων περί κανονισμού της Πολεοδομικής Υπηρεσίας και συντρέχει η υποπερίπτωση (α) της περιπτώσεως Β' της παρούσης παραγράφου, ότε ο φόρος υπολογίζεται κατά τα εν τη περιπτώσει ταύτη οριζόμενα.}

 

Ακολούθως με το άρθρο 9 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1326/1983 ορίστηκε ότι:

 

{Στο τέλος της δεύτερης περιόδου του κεφαλαίου Α' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του αναγκαστικού νόμου [Ν] 1521/1950 (ΦΕΚ 243/Α/1950) προστίθεται περίοδος που έχει ως εξής:

 

{Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται ανάλογα και στην περίπτωση δημιουργίας περισσοτέρων της μίας μερικότερων κοινωνιών, για τα μερίδια που απαρτίζουν τις κοινωνίες αυτές. Σε περαιτέρω αυτούσια διανομή των ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων της μερικότερης κοινωνίας, από το φόρο, που αναλογεί στη νέα αυτή διανομή, εκπίπτεται ο φόρος που καταβλήθηκε κατά τη δημιουργία της μερικότερης κοινωνίας.}}

 

Τέλος με τη διάταξη του άρθρου 15 παράγραφος 2 του νόμου 1473/1984 ορίστηκε ότι:

 

{Το τρίτο εδάφιο της περίπτωσης Α' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του νόμου [Ν] 1587/1950 αντικαθίσταται ως εξής:

 

{Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται ανάλογα και στη περίπτωση δημιουργίας μιας ή περισσοτέρων μερικότερων κοινωνιών για τα μερίδια που απαρτίζουν τις κοινωνίες αυτές.}}

 

Πρόκειται για αντικατάσταση της γενομένης ως άνω προσθήκης δια του νόμου [Ν] 1326/1983.

 

II. Από τα προεκτεθέντα συνάγεται ότι αρχικά με τον νόμο [Ν] 1587/1950 (άρθρο 4 παράγραφος 1 Α, όπως αυτό ερμηνεύτηκε αυθεντικά με την αυτοτελή διάταξη του άρθρου 2 παράγραφος 5 του νόμου [Ν] 3104/1954), σε φόρο μεταβίβασης λόγω διανομής υπόκεινταν μόνο τα ατομικώς εξερχόμενα της κοινωνίας μερίδια, ενώ εάν με τη διανομή εδημιουργούντο περισσότερες μερικότερες κοινωνίες δεν οφειλόταν φόρος μεταβίβασης για τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια. Στη συνέχεια, με τη διάταξη του άρθρου 9 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1326/1983 και χωρίς οποιαδήποτε αναφορά στην προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 2 παράγραφος 5 του νόμου [Ν] 3104/1954 προστέθηκε εδάφιο στο τέλος της δεύτερης περιόδου της περίπτωσης Α της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ως άνω νόμου, σύμφωνα με την οποία εφεξής από 04-02-1985 στην περίπτωση κατά την οποία με την διανομή δημιουργούνται περισσότερες της μιας μερικότερες κοινωνίες οφειλόταν φόρος διανομής και για τα μερίδια που απαρτίζουν τις μερικότερες αυτές κοινωνίες.

 

Η διατύπωση της ως άνω διάταξης, δημιούργησε αμφιβολίες για το αν σε φορολογία υπαγόταν κάθε περίπτωση δημιουργίας μερικότερων κοινωνιών ή μόνο η περίπτωση της δημιουργίας περισσοτέρων από μιας, δηλαδή δύο, τριών κ.λ.π. Τις δημιουργηθείσες ως άνω αμφιβολίες διέλυσε κατά τρόπο κατηγορηματικό λόγοι της σαφούς και αδιάστικτης διατυπώσεως της η επακολουθούσα διάταξη του άρθρου 15 παράγραφος 2 του νόμου 1473/1984, σύμφωνα με την οποία από την ισχύ του νόμου αυτού υπόκειται σε φόρο μεταβίβασης λόγω διανομής όχι μόνον ο κοινωνός ο οποίος λαμβάνει αυτούσια την μερίδα του και εξέρχεται της κοινωνίας αλλά και οι λοιποί κοινωνοί σε κάθε περίπτωση.

 

Συνεπώς, από την έναρξη ισχύος της ως άνω διάταξης, δηλαδή από 07-09-1984 οι κοινωνοί που απαρτίζουν τις μερικότερες κοινωνίες που δημιουργήθησαν λόγω της αμοιβαίας μεταβίβασης ιδανικών μεριδίων από τον ένα κοινωνό προς τον άλλο υπόκεινται σε φόρο μεταβίβασης με μειωμένο συντελεστή κατά το 1/4. Κατόπιν των ανωτέρω, στο τεθέν ερώτημα αρμόζει η απάντηση ότι σε περίπτωση διανομής κατά την οποία ένας των κοινωνών λαμβάνει αυτούσια την μερίδα του και εξέρχεται της κοινωνίας, οι δε λοιποί παραμένουν κοινωνοί σε μια ή περισσότερες μερικότερες κοινωνίες, με αναμορφωμένα ποσοστά οφείλεται φόρος μεταβίβασης λόγω διανομής και από αυτούς για τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια με μειωμένο φορολογικό συντελεστή κατά το 1/4.

 

Ο Εισηγητής