ΝΣΚ 410/1995
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 410/1995 (15-06-1995)
Αριθμός ερωτήματος: οίκοθεν 9742/2182/1995 Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας – Διεύθυνσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού – Τμήμα Β' του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται: α) Αν τα σχέδια της οικιστικής περιοχής της ευρύτερης περιοχής Κόρφου Κορινθίας βάσει των οποίων είχε χαρακτηρισθεί ως οικιστική η περιοχή των 2.000 στρεμμάτων του οικοδομικού Συνεταιρισμού των Ιατρών, που εκπονήθηκαν σύμφωνα με το νόμο 947/1979 και δεν ολοκληρώθηκαν (δηλαδή δεν εκδόθηκε προεδρικό διάταγμα βάσει άρθρου 14 του νόμου 947/1979) επέχουν θέση σχεδίων χρήσεων γης, δεδομένου ότι στην διατύπωση του άρθρου 23 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 δεν αναφέρεται η λέξη εγκεκριμένα γενικά πολεοδομικά σχέδια ή ζώνες οικιστικού ελέγχου ή οποιοδήποτε άλλο σχέδιο ρύθμισης των χρήσεων γης και σε περιοχές που προβλέπονται απ' αυτά για χρήση κατοικίας.
β) Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν δεν επέχει θέση σχεδίου χρήσεων γης της ευρύτερης περιοχής η οικιστική μελέτη Κόρφου Κορινθίας, τότε θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία για έγκριση της οικιστικής καταλληλότητας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία άρθρα 17 και 23 του προεδρικού διατάγματος 93/1987.
γ) αν μπορούν να εφαρμοστούν τα άρθρα 45, 49 και 50 παράγραφος 3 του νόμου 998/1979 στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Ι. Επί των ανωτέρων ερωτημάτων το Δ' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ομόφωνα ως ακολούθως:
Α. Ιστορικό
Το πραγματικό της υποθέσεως σύμφωνα με το έγγραφο του ερωτήματος, έχει ως εξής:
1. Με την υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 29469/1978 απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων έγινε αποδεικτή η ίδρυση του οικισμού του ως άνω Οικοδομικού Συνεταιρισμού για την οικιστική αξιοποίηση της έκτασής του.
2. Το Υπουργείο Γεωργίας με το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 162927/610/1980 έγγραφό του αποδέχεται την οικιστική αξιοποίηση τμημάτων της έκτασης τα οποία να περιληφθούν στην προτεινόμενη τότε οικιστική περιοχή Κόρφου σύμφωνα με την ισχύουσα τότε νομοθεσία και με τις διατάξεις του νόμου 947/1979 περί οικιστικών περιοχών.
3. Το Συμβούλιον Δημοσίων Έργων με την πράξη του 1170/1980 γνωμοδότησε θετικά για την έγκριση της Πολεοδομικής Μελέτης του θέματος (αριθμός πρωτοκόλλου 40317/172/1980 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων). Επειδή όμως περιλαμβάνονταν δασικές εκτάσεις και εν τω μεταξύ ήταν σε ισχύ ο νόμος 998/1979 Περί δασικής προστασίας κ.λ.π. έπρεπε η Πολεοδομική Μελέτη να συνυπογραφεί από το Υπουργό Γεωργίας από τον οποίο τελικά δεν υπεγράφη οπότε και δεν εξεδόθη προεδρικό διάταγμα της συγκεκριμένης μελέτης.
Β. Πρώτο ερώτημα
1. α. Οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 (ΦΕΚ 52/Α/1987) ορίζουν τα εξής:
1. Σε περίπτωση που η έκταση οικοδομικού συνεταιρισμού ή οικοδομικού οργανισμού διέπεται από ίδιο νομικό καθεστώς (π.χ. δασική, εποικιστική νομοθεσία, ειδικές ζώνες προστασίας, κ.λ.π.) εξακολουθούν να ισχύουν οι ειδικές διατάξεις.
2. Για οικοδομικούς συνεταιρισμούς ή οικοδομικούς οργανισμούς που είχαν κατά τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 17/1984 νομίμως έκταση, μπορεί να κινηθεί η διαδικασία για την εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης σύμφωνα με το άρθρο 18 του παρόντος αν οι εκτάσεις τους συμπεριλαμβάνονται σε Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου ή οποιοδήποτε άλλο σχέδιο ρύθμισης των χρήσεων της γης και σε περιοχές που προβλέπονται απ' αυτά για χρήση κατοικίας.
Η οικιστική ανάπτυξη των εκτάσεών τους γίνεται σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από τα παρακάνω σχέδια χρήσεις ανεξάρτητα από την κατηγορία τους (αστικός - παραθεριστικός).
3. Οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί της προηγούμενης παραγράφου 2 που δεν συμπεριλαμβάνονται σε Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου ή οποιαδήποτε σχέδια ρύθμισης των χρήσεών της, μπορούν να ζητήσουν να κινηθεί η διαδικασία για την εκπόνηση των αντίστοιχων μελετών ή την τροποποίηση των ήδη εγκεκριμένων ή να εκδοθεί η απόφαση οικιστικής καταλληλότητας σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 17 του παρόντος.}
β. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι για την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 18 του ως άνω προεδρικού διατάγματος 93/1987 απαιτείται, πλην άλλων η έκταση του οικοδομικού συνεταιρισμού να συμπεριλαμβάνεται σε Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου ή οποιοδήποτε άλλο σχέδιο ρύθμισης των χρήσεων γης. Στην έννοια του όρου οποιοδήποτε άλλο σχέδιο ρύθμισης των χρήσεων γης, ελλείψει άλλου προσδιορισμού, περιλαμβάνεται κάθε πράξη ρύθμισης των χρήσεων γης, που έχει νόμιμο υπόσταση, ήτοι εξεδόθη από αρμόδιο όργανο και κατά την προβλεπόμενη εκάστοτε διαδικασία. Προτάσεις ενδιαφερομένων ιδιωτών, ως και εισηγήσεις υπηρεσιακών οργάνων σχετικές με την ρύθμιση των χρήσεων γης, πριν εκδοθεί η τελική πράξη που οριστικοποιεί και εξειδικεύει την ρύθμιση αυτή, δεν αποτελούν σχέδια ρυθμίσεως των χρήσεων γης υπό την έννοια της ανωτέρω διατάξεως. Η άποψη αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι μόνον δια την τελικής πράξεως, η οποία υιοθετεί και εγκρίνει αυτούσια ή τροποποιημένη οποιαδήποτε αίτηση, πρόταση ή εισήγηση αποκτά αυτή ισχύ και επάγεται συνέπειες κατά το μέρος και την έκταση που έγινε δεκτή. Έτσι επέρχεται οριστικοποίηση κάθε ρυθμίσεως. Στην γενική αυτή αρχή δεν δύναται να αποτελέσει εξαίρεση το ζήτημα της ρυθμίσεως των χρήσεων γης, που είναι ιδιαίτερα σημαντικό και πρωτεύον για την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής στην σύγχρονη εποχή. Η σοβαρότητα της υποστάσεως του σχεδίου αυτού διαφαίνεται και από την εξομοίωσή του στο σημείο αυτό με το γενικό πολεοδομικό σχέδιο και την ζώνη οικιστικού ελέγχου. Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος 93/1987, δεν εξισώνεται προς το σχέδιο ρυθμίσεως των χρήσεων γης ούτε η τυχόν έγκριση αντίστοιχων μελετών κατά μείζονα δε λόγο τα στοιχεία των μελετών αυτών πριν από την έγκρισή τους.
2. α. Διατάξεις περί προσδιορισμού των χρήσεων γης περιέχουν και τα άρθρα 4 παράγραφος 1 και 14 του νόμου 947/1979 (ΦΕΚ 169/Α/1979) τα οποία έχουν επί λέξει ως εξής:
{Άρθρο 4.
1. Οι ειδικές χρήσεις γης, οι οποίες υπάγονται εις μίαν εκάστην των στο προηγούμενο άρθρο γενικών χρήσεων, και το περιεχόμενον εκάστης τούτων, προσδιοριζόμενο εκ της κατά κύριον λόγον εξυπηρετούμενης δι' αυτών ειδικότερης ανάγκης, καθορίζονται δια προεδρικού διατάγματος εκδιδομένου με πρόταση, των Υπουργών Συντονισμού και Δημοσίων Έργων μετά γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων.
Άρθρο 14.
1. Ο Υπουργός Δημοσίων Έργων λαμβάνων υπ' όψιν τον σχηματισθέντα φάκελλο και δυνάμενος να αποδεχθεί εν όλω ή και εν μέρει τις διατυπωθείσας προτάσεις ή γνωμοδοτήσεις, προκαλεί την έκδοση προεδρικού διατάγματος περί χαρακτηρισμού της περιοχής ως οικιστικής και καθορισμού των όρων αναπτύξεως αυτής. Μετά του διατάγματος δημοσιεύεται εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Δ') και τοπογραφικό σχεδιάγραμμα της χαρακτηριζόμενης ως οικιστικής περιοχής σε φωτοσμίκρυνση, εμφαίνον τα όρια της περιοχής και εκάστης εκ των κατ' άρθρο 6 ζωνών, καθώς και τις εν εκάστη ζώνη προβλεπόμενες γενικές χρήσεις γης. Από της δημοσιεύσεως ταύτης επέρχονται οι κατά το άρθρο 16 του παρόντος συνέπειες.
2. Εάν ο Υπουργός κρίνει, εν όψει υποβληθεισών τυχόν ενστάσεων ή κατ' ιδίαν εκτίμησιν, ότι επιβάλλεται η ανασύνταξις της μελέτης επί διαφόρου πολεοδομικής βάσεως ή εκτάσεως, ακολουθείται εξ υπαρχής η στα άρθρα 10, 11, 12 και 13 διαδικασία.
3. Η τυχόν απορριπτική υποβληθείσης μελέτης απόφασις του Υπουργού Δημοσίων Έργων, δέον να είναι προσηκόντως αιτιολογημένη, κοινοποιείται δε προς τον υποβαλόντα την πρόταση δήμο ή κοινότητα ή τον επισπεύδοντα ιδιώτη ή νομικό πρόσωπον.
Επίσης δέον να αιτιολογείται πάσα απόκλισις της τελικώς γινομένης αποδεκτής μελέτης από της σχετικής προτάσεως ή γνωμοδοτήσεως του οικείου δήμου ή κοινότητος.}
β. Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι μόνο μετά την έκδοση του σχετικού προεδρικού διατάγματος και συμφωνία με το περιεχόμενο του προσδιορίζονται οι χρήσεις γης της εκτάσεως στην οποία αφορά το συγκεκριμένο προεδρικό διάταγμα. Πριν από την έκδοση του προεδρικού διατάγματος τούτου οι υποβληθείσες από τους ενδιαφερομένους προτάσεις ως και οι ομοίου η διαφόρου περιεχομένου εισηγήσεις και γνώμες των υπηρεσιών δεν έχουν νόμιμο υπόσταση σχεδίων ρυθμίσεως των χρήσεων της γης και δεν επάγονται έννομες συνέπειες. Μόνο μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκδόσεως του σχετικού προεδρικού διατάγματος οριστικοποιείται η ρύθμιση και μπορεί να γίνεται λόγος για σχέδιο των χρήσεων γης.
3. Στην περίπτωση του ερωτήματος, όπως αναφέρεται και στο σχετικό έγγραφο, δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία χαρακτηρισμού της περιοχής ως οικιστικής και καθορισμού των όρων αναπτύξεως αυτής με την έκδοση προεδρικού διατάγματος. Συνεπώς, κατά τα προεκτεθέντα, ούτε ρύθμιση των χρήσεων γης της εκτάσεως αυτής εγένετο. Τα σχετικά στοιχεία του σχηματισθέντος για την έκδοση προεδρικού διατάγματος που δεν ακολούθησε, παρέμειναν και είναι απλές προτάσεις ρυθμίσεως χρήσεων γης και όχι σχέδια ρυθμίσεως των χρήσεων αυτών κατά την έννοια της παραγράφου 3 του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος 93/1987.
4. Επίσης δεν αποτελούν τέτοια σχέδια χρήσεων γης η υπ' αριθμόν 29.469/1978 απόφαση και το υπ' αριθμόν 40317/1472/1980 έγγραφο του Υπουργείου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος προς την Κοινότητα Κόρφου Κορινθίας, δοθέντος ότι με την απόφαση απλώς γίνεται αποδεικτή η ίδρυση οικισμού στην έκταση με τις αναφερόμενες στην ίδια απόφαση προϋποθέσεις, ενώ με το έγγραφο ανακοινώνεται γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων (Τμήμα Οικισμού) για την έγκριση μελέτης οικισμού στη θέση Κόρφος Κορινθίας ιδιοκτησίας Οικοδομικού Συνεταιρισμού Ιατρών και υποδεικνύεται η περαιτέρω τηρητέα διαδικασία για την έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος, μετά την υποβολή όλων των δικαιολογητικών, θεώρηση διαγραμμάτων επεξήγηση τυχόν ενστάσεων που θα ασκηθούν κ.λ.π.
5. Με βάση τα ανωτέρω το Τμήμα έχει την γνώμη ότι στο πρώτο ερώτημα αρμόζει αρνητική απάντηση ήτοι ότι τα σχέδια που εκπονήθηκαν βάσει του νόμου 947/1979 και δεν ολοκληρώθηκαν με την έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος δεν αποτελούν σχέδια χρήσεων γης κατά την έννοια του άρθρου 23 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987.
Γ. Δεύτερο ερώτημα
1. Από την παρατεθείσα ανωτέρω παράγραφο 3 του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 προκύπτει ότι οικοδομικοί συνεταιρισμοί, που είχαν κατά τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 17/1984 νομίμως έκταση, που δεν συμπεριλαμβάνεται σε γενικά πολεοδομικά σχέδια ή ζώνες οικιστικού ελέγχου ή σχέδια ρυθμίσεως των χρήσεων της γης, μπορούν να ζητήσουν να κινηθεί η διαδικασία, για την εκπόνηση των αντιστοίχων μελετών ή την τροποποίηση των ήδη εγκεκριμένων ή να εκδοθεί η απόφαση οικιστικής καταλληλότητας σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 17 του προεδρικού διατάγματος αυτού.
2. Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με την απάντηση επί του πρώτου ερωτήματος, η έκταση του αναφερομένου οικοδομικού συνεταιρισμού δεν συμπεριλαμβάνεται σε γενικά πολεοδομικά σχέδια ή ζώνες οικιστικού ελέγχου ή σχέδια ρυθμίσεως των χρήσεων της γης. Κατ' ακολουθία, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις (νόμιμος κτήση της εκτάσεως προ της δημοσιεύσεως του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 17/1984), δύναται ο ανωτέρω οικοδομικός συνεταιρισμός ν' ακολουθήσει την προαναφερθείσα διαδικασία του άρθρου 17 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 ως και οποιαδήποτε άλλη τυχόν προβλεπόμενη νόμιμο διαδικασία προς ικανοποίηση του αιτήματός του προς οικιστική ανάπτυξη της εν λόγω εκτάσεως.
3. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω στο δεύτερο ερώτημα αρμόζει καταφατική απάντηση.
Δ. Τρίτο ερώτημα
1. Κατά την παγία νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (3754/1981 Ολομέλεια, 4005/1983, 2427/1984, 357/1985, 1718/1988) από το άρθρο 24 παράγραφος 1 του ισχύοντος Συντάγματος απαγορεύεται απολύτως η μεταβολή της μορφής των ιδιωτικών δασών και των δασικών εκτάσεων.
Κατά συνέπεια τα άρθρα 45, 49 και 50 παράγραφος 3 του νόμου 998/1979, που εντάσσονται στο έκτο κεφάλαιο του νόμου αυτού και ρυθμίζουν ζητήματα επεμβάσεων σε δημόσια και ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις, κατά τις αναφερόμενες διακρίσεις, εφαρμόζονται κατά την οικιστική ανάπτυξη ορισμένης περιοχής οικοδομικού συνεταιρισμού που αποτελεί δάσος ή δασική ανάπτυξη (Γνωμοδότηση ΝΥΔ 15/1989, 503/1989) κατά το μέρος που δεν αντίκεινται στην ως άνω διάταξη του Συντάγματος.
2. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω το Τμήμα έχει την γνώμη ότι τα άρθρα 45, 49 και 50 παράγραφος 3 του νόμου 998/1979 ευρίσκουν έδαφος εφαρμογής και επί της αναφερομένης στο έγγραφο του ερωτήματος υποθέσεως, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες από τα άρθρα αυτά προϋποθέσεις εφαρμογής τους και επιπροσθέτως η επιδιωκόμενη κατ' εφαρμογήν αυτών ρύθμιση δεν αντίκειται στην προαναφερθείσα συνταγματική επιταγή.
Θεωρήθηκε
Αθήνα, 23-06-1995
Ο Αντιπρόεδρος
Ο Εισηγητής