|
Άρθρο 15, Παράγραφος 1
Για την προστασία και ανάδειξη των ιστορικών κέντρων στην Αττική προβλέπονται:
α) Ιστορικό Κέντρο Αθήνας
Προωθείται ο επανακαθορισμός χρήσεων γης στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπου αυτό απαιτείται, προκειμένου να ανασχεθεί το φαινόμενο υποβάθμισης των περιοχών και της απομάκρυνσης των κατοίκων από το ιστορικό κέντρο.
Προωθείται η ολοκλήρωση του προγράμματος Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων και η αναβάθμιση και ανάπλαση των οδών και δημόσιων χώρων στην περιοχή της Ενοποίησης που δεν έχουν μέχρι σήμερα υλοποιηθεί. Προωθείται η περαιτέρω ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Αγοράς.
Η ολοκλήρωση του προγράμματος Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας και των έργων πεζοδρόμησης και ανάπλασης των πλατειών, σε συνάρτηση με τη λειτουργία του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως και την επικείμενη δημιουργία του νέου Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, θα επιτρέψουν μελλοντικά στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και στο Δήμο Αθηναίων να προτείνουν την κήρυξη συνολικά και αυτόνομα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας ως έργο τέχνης προστατευόμενο από την UNESCO.
Προωθούνται πεζοδρομήσεις αξόνων που φιλοξενούν δημόσια κτίρια και μνημεία αρχιτεκτονικού, καλλιτεχνικού και ιστορικού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, προωθείται ο επανασχεδιασμός στην κατεύθυνση επανάκτησης διευρυμένου δημόσιου χώρου στις λεωφόρους Αμαλίας, Πειραιώς και Πατησίων. Επίσης, προωθούνται κυκλοφοριακές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση εκτροπής των διαμπερών κινήσεων από την κεντρική περιοχή και αναβάθμισης και ενοποίησης των χώρων για περπάτημα και ποδήλατο καθώς και των ευρύτερων πολιτιστικών δικτύων. Τέλος, προωθούνται μελέτες και έργα ανάπλασης πλατειών και ελεύθερων χώρων, αποκατάστασης και. μορφολογικών επεμβάσεων κτιρίων και επέκτασης του δικτύου τοπικών πεζοδρόμων.
β) Ιστορικό Κέντρο Πειραιά
Προωθούνται πεζοδρομήσεις αξόνων που φιλοξενούν δημόσια κτίρια μνημεία αρχιτεκτονικού, καλλιτεχνικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, καθώς και του δικτύου άρθρωσης των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του νεώτερου Πειραιά. Συγκεκριμένα πρόκειται για τις ακτές Θεμιστοκλέους, Μουτσοπούλου και Κουντουριώτη και τη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου. Παράλληλα, προωθούνται και έργα κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, που περιλαμβάνουν την εξυπηρέτηση και οριοθέτηση των κινήσεων που αναφέρονται στη λειτουργία του λιμανιού και πολεοδομικών ρυθμίσεων επέκτασης και αναβάθμισης ελεύθερων χώρων και πεζοδρόμων, επεμβάσεων επί των όψεων των κτιρίων ιστορικού και αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος. Τέλος, προωθούνται μελέτες ανάπλασης των πλατειών Τερψιθέας, Δημαρχείου και Ωρολογίου, ανάδειξης των Αρχαίων Τειχών, του αρχείου Διπύλου και της Ηετιώνειας Ακτής, καθώς και του παραθαλάσσιου αστικού τοπίου της Πειραϊκής Χερσονήσου.
Προωθούνται πεζοδρομήσεις αξόνων που φιλοξενούν δημόσια κτίρια και μνημεία αρχιτεκτονικού, καλλιτεχνικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, καθώς και του δικτύου άρθρωσης των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του νεώτερου Πειραιά και επανασχεδιασμός στην κατεύθυνση ανάκτησης δημόσιου χώρου ειδικότερα στις ακτές Θεμιστοκλέους, Μουτσοπούλου και Κουντουριώτη και τη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου. Προωθείται η πεζοδρόμηση των οδών Χαριλάου Τρικούπη και Φιλελλήνων στον Πειραιά με σκοπό την ευκολότερη πρόσβαση των επισκεπτών στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στο αρχαίο θέατρο της Ζέας.
γ) Ιστορικό Κέντρο Λαυρίου
Προωθείται μελέτη για τον επανακαθορισμό των ορίων του ιστορικού κέντρου του και τη θεσμοθέτηση χρήσεων γης και όρων δόμησης, στην κατεύθυνση προστασίας και ανάδειξης του πολεοδομικού ιστού και των αξιόλογων κτιρίων, καθώς και της επέκτασης του δικτύου πεζοδρόμων. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις ιστορικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τη δημοτική αγορά και τα αστικά μέτωπα της κεντρικής πλατείας και του λιμανιού. Επίσης, προωθείται η διαμόρφωση και ανάπλαση της κεντρικής πλατείας, του χώρου της Σιδηροδρομικής Γραμμής και των ελεύθερων χώρων του λιμανιού, και του παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, και του νεκροταφείου. Παράλληλα προωθούνται μελέτες και έργα για την εξυπηρέτηση και οριοθέτηση της κυκλοφορίας που αναφέρεται στη λειτουργία του λιμανιού.
δ) Ιστορικό Κέντρο Ελευσίνας
Προωθείται η εκπόνηση μελέτης για τη διασύνδεση του οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας με τα διάσπαρτα μέσα στον αστικό ιστό μνημεία, όλων των ιστορικών περιόδων (ρωμαϊκό υδραγωγείο, Δυτικό νεκροταφείο, ρωμαϊκό λουτρό στη πλατεία Αγίου Γεωργίου, Αγίας Ζαχαρίας, μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου αιώνα). Η προστασία και η αποκατάσταση των μνημείων αυτών, καθώς και του φυσικού τοπίου (ανάγλυφο των λόφων και των λατομείων, ακτογραμμή) και η σύνδεσή τους με δίκτυο διαδρομών θα αναδείξει τη διαχρονικότητα της Ελευσίνας και θα συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του Θριάσιου, αλλά και στην ενίσχυση της πολιτιστικής οικονομίας και του τουριστικού προϊόντος.
Προωθείται μελέτη για τον επανακαθορισμό των ορίων του ιστορικού κέντρου, εντός του οποίου περιλαμβάνονται ο αρχαιολογικός χώρος, τμήμα της Ιερός Οδού μέχρι τη γέφυρα του Αδριανού, τμήμα του λιμανιού και τμήμα της νεώτερης πόλης, για την επέκταση του δικτύου πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων και για τη θεσμοθέτηση όρων προστασίας. και ανάδειξης των πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών της νεώτερης πόλης. Επίσης, προωθούνται μελέτες και έργα ανάπλασης αξιόλογων κτηρίων, μετώπων οδών, πλατειών και των όψεων της πόλης προς τον αρχαιολογικό χώρο, καθώς και των αξιόλογων βιομηχανικών εγκαταστάσεων, όπως είναι η Βότρυς και η Ελαιουργική, του λιμανιού και των αργούντων λατομείων.
ε) Ιστορικό Κέντρο Κηφισιάς
Προωθείται μελέτη για τη διεύρυνση των ορίων του ιστορικού κέντρου και τη θεσμοθέτηση ειδικών όρων δόμησης προκειμένου για την προσαρμογή των νέων κτηρίων στο υφιστάμενο πολεοδομικό περιβάλλον (χαμηλοί συντελεστές δόμησης) και για την προστασία και ανάδειξη των ιδιαίτερων πολεοδομικών χαρακτηριστικών της περιοχής, όπως είναι οι μεγάλοι κήποι, οι μάντρες και οι αυλόθυρες. Επίσης, προωθείται η επέκταση των πεζοδρόμων σε άξονες που συγκεντρώνουν κτίρια με αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον και παραδοσιακές δραστηριότητες. Τέλος, προωθούνται μελέτες και έργα ανάπλασης των πλατειών, προστασίας και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, καθώς και φυσικών στοιχείων της περιοχής, όπως του ρέματος της Πύρνας.
στ) Ιστορικό Κέντρο Αίγινας
Προωθείται μελέτη οριοθέτησης του ιστορικού κέντρου, εντός του οποίου περιλαμβάνονται ο αρχαιολογικός χώρος, το λιμάνι, οι πρώην φυλακές και τμήμα του οικισμού που έχει συνδεθεί με τη νεώτερη ιστορία της χώρας. Επίσης, προωθείται μελέτη επέκτασης δικτύου πεζοδρόμων και η θεσμοθέτηση όρων για την προστασία και ανάδειξη των ιδιαίτερων πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών της πόλης. Τέλος, προωθούνται μελέτες και έργα ανάπλασης και αποκατάστασης αξιόλογων μνημείων, κτιρίων, μετώπων οδών, πλατειών και της όψης της πόλης προς το λιμάνι.
ζ) Ιστορικό Κέντρο Μεγάρων
Προωθείται μελέτη οριοθέτησης του ιστορικού κέντρου. Επίσης, προωθούνται μελέτες και έργα προστασίας και ανάδειξης των μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων, του αρχαίου τείχους και των Μακρών Τειχών, καθώς και επέκτασης του δικτύου πεζοδρόμων που συσχετίζεται με τους αρχαιολογικούς-χώρους και τα μνημεία. Τέλος, προωθείται η θεσμοθέτηση όρων για την προστασία του πολεοδομικού ιστού, των αξιόλογων κτιρίων των χώρων παραδοσιακών δραστηριοτήτων και, κυρίως, των Ακροπόλεων της Αλκάθου και της Καρίας που συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό μνημείων της πόλης.
Άρθρο 15, Παράγραφος 2
Στα προγράμματα για την ανάδειξη συνόλων με ιδιαίτερα πολεοδομικό χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται:
α) Πρόγραμμα για την προστασία και ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών της Αττικής: της Παιανίας, των Βίλιων, του Βαρνάβα, του Κουβαρά, των Καλυβίων Ολύμπου και των μικρών ή μεγάλων τμημάτων που διατηρούν παραδοσιακό χαρακτήρα στον Μαραθώνα, στην Κερατέα, στο Μαρκόπουλο, στο Πικέρμι, στο Άνω Σούλι, στο Γραμματικό, στον Αυλώνα, στο Μαρκόπουλο Ωρωπού, στο Καπανδρίτι, στα Καλύβια Θορικού. Επίσης, των αξιόλογων οικισμών και συνόλων με τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικό που εντοπίζονται στο νησιωτικό τμήμα της περιφέρειας στη Σαλαμίνα, στον Πόρο, στα Μέθανα, στην Τροιζηνία, στις Σπέτσες, στην Ύδρα και σε όλους τους οικισμούς των Κυθήρων.
β) Πρόγραμμα για την προστασία και ανάδειξη των παραδοσιακών συνόλων που διατηρούν, σε μεγάλο βαθμό, τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και ιστορικά τους χαρακτηριστικά, όπως είναι οι προσφυγικοί συνοικισμοί στη Νέα Φιλαδέλφεια, στη Νίκαια, στη Νέα Ιωνία, στην Καισαριανή, στο Βύρωνα, στη Δραπετσώνα, καθώς και οι βιομηχανικοί συνοικισμοί που περιβάλλουν το ιστορικό κέντρο του Λαυρίου και η Καμάριζα.
γ) Πρόγραμμα για την προστασία και ανάδειξη των αξιόλογων κτιριακών συνόλων με ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και ιστορικό ενδιαφέρον που εντοπίζονται στα παλαιά χωριά του Λεκανοπεδίου, όπως σε Μαρούσι, Χαλάνδρι και Πολύδροσο και τους παλιούς και νεότερους συνοικισμούς, όπως σε Φιλοθέη, Καλλιθέα, Παλαιό Φάληρο και Νέα Σμύρνη.
δ) Πρόγραμμα για την αναβάθμιση μετώπων οδών, που εντοπίζονται σε όλες τις, εκτός ιστορικών κέντρων Αθήνας και Πειραιά, συνοικίες της Πρωτεύουσας όπως οι Φιλοπάππου, Κουκάκι, Μετς, Νεάπολη, Γκύζη, Πατησίων, Αχαρνών, Άγιος Παύλος, Βοτανικός, Πετράλωνα, Γκαζοχώρι και αποτελούν δείγματα της αρχιτεκτονικής διαφόρων εποχών και της ιστορίας κάθε γειτονιάς.
Άρθρο 15, Παράγραφος 4
Ως νέες πολιτιστικές εγκαταστάσεις διεθνούς εμβέλειας είναι ενδεικτικά οι εξής:
| • | Εθνική Λυρική Σκηνή |
| • | Εθνική Βιβλιοθήκη και Διεθνές Συνεδριακό - Πολιτιστικό Κέντρο στον Φαληρικό Όρμο |
| • | Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο παλιό εργοστάσιο Fix στη Συγγρού |
| • | Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος |
| • | Πολιτιστική Ακτή Πειραιώς με τα μουσεία Ιστορίας της Πόλης, Μετανάστευσης και Εναλίων Αρχαιοτήτων, |
| • | Επέκταση της Εθνικής Γλυπτοθήκης, |
| • | Εκθεσιακοί χώροι Λαογραφικών Συλλογών και Κέντρο για την Αρχιτεκτονική και την Πόλη στα υφιστάμενα κτίρια του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή -Ιλισίων, |
| • | Εθνικό Μουσείο Σιδηροδρόμων στο παλιό αμαξοστάσιο - εργοστάσιο της Λεύκας Πειραιά |
| • | Μουσειακό Σύμπλεγμα Αεροπορίας στο Ελληνικό. |
Άρθρο 15, Παράγραφος 5
Ως νέες πολιτιστικές διαδρομές περιλαμβάνουν ενδεικτικά:
α) Σύνδεση Νέου Μουσείου Ακροπόλεως με Εθνικό Αρχαιολογικά Μουσείο, μέσω της οδού Πανεπιστημίου
β) Σύνδεση Ιστορικού Κέντρου Αθήνας - Κεραμεικού με αρχαιολογικό χώρο, Ελευσίνας, μέσω της Ιεράς Οδού. Ανάδειξη της Ιεράς Οδού σε ιστορικό άξονα σε όλο το μήκος της από τον Κεραμεικό ως την Ελευσίνα. Η δημιουργία πολιτιστικής διαδρομής Ελευσίνας - Αθήνας, μέσω της Ιεράς Οδού επεκτείνει το Μεγάλο Αρχαιολογικό Περίπατο της Αθήνας μέχρι τα δυτικά όρια της αρχαίας πόλεως - κράτους, συνδέοντας το άστυ με το σημαντικότερο εξωαστικό του ιερό.
γ) Σύνδεση Κεραμεικού με Ακαδημία Πλάτωνος και Λόφο Ιππείου Κολωνού, μέσω του ζεύγους Σαλαμίνος - Πλαταιών. Προωθείται η πεζοδρόμηση των οδών Σαλαμίνος, οπό τον Αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού έως την οδό Πειραιώς, Ψαρομηλίγκου, Δίπυλου και Καλογήρου Σαμουήλ και η μετατροπή της οδού Ασωμάτων σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας με στόχο την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη και την Πλατεία Ελευθερίας και την ανάδειξη των νεοκλασικών κτιρίων πέριξ του αρχαιολογικού χώρου.
δ) Σύνδεση Ολυμπίου - Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Fix - Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών - Νέας Λυρικής Σκηνής - Νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης, μέσω λεωφόρου Συγγρού και επέκταση στον Φαληρικό Όρμο. Η σύνδεση αυτή αρθρώνεται με τον πολιτιστικό άξονα της Πειραιώς, τους αρχαιολογικούς χώρους του Πειραιά και την παράκτια ζώνης.
ε) Σύνδεση Ιστορικού Κέντρου και κεντρικών αρχαιολογικών χώρων Πειραιά, όπως είναι το Κονώνειο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Ζέα και οι Αστικές Πύλες, με την Ηετιώνεια Ακτή, μέσω ιστορικού σιδηροδρομικού σταθμού Αγίου Διονυσίου.
στ) Ένταξη στο ενιαίο δίκτυο πολιτιστικών διαδρομών των περιοχών Τουρκοβουνίων, Αρδηττού, Λυκαβηττού και Πεδίου του Άρεως.
ζ) Πολιτιστική - περιηγητική διαδρομή, η οποία με αφετηρία τον αρχαιολογικό χώρο Κεραμεικού θα συνδέει μέσω Ιερός Οδού το ιστορικό κέντρο της Αθήνας με τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Η διαδρομή αυτή εκτός από το πολιτιστικό και αρχαιογνωστικό ενδιαφέρον (όπως αρχαιολογικός χώρος Κεραμεικού, αρχαία γέφυρα στον Ελαιώνα, ανασκαφή Ιεράς Οδού στην πλατεία Εσταυρωμένου και στο φρέαρ Προφήτου Δανιήλ, βυζαντινή μονή Δαφνιού, Ιερό Αφροδίτης) είναι δυνατό να αποκτήσει παράλληλα και περιηγητικό - φυσιογνωστικό ενδιαφέρον με την ανάδειξη χώρων πρασίνου (κήπος Γεωπονικού Πανεπιστημίου, Διομήδειος Κήπος, πευκοδάσος παρά τη μονή Δαφνίου, άλσος Χαϊδαρίου στα ανατολικά Ιερού Αφροδίτης, Λίμνη Ρειτών-Κουμουνδούρου και παρυφές Ποικίλου όρους) η) Ενοποίηση της περιοχής από τον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπίου και τον Εθνικό Κήπο έως την Εθνική Πινακοθήκη.
θ) Μέσα στη σύγχρονη Ελευσίνα προτείνεται η ενοποίηση της διαδρομής και των ιχνών της Ιεράς Οδού, από τη γέφυρα του Ανδριανού στην είσοδο της πόλης μέχρι και τον αρχαιολογικό χώρο, που θα αναδείξει το τελευταίο τμήμα της εμβληματικής διαδρομής των Μεγάλων Μυστηρίων.
ι) Σύνδεση του ιστορικού κέντρου του Λαυρίου με το Μητροπολιτικό Πάρκο Αρχαίων Μεταλλείων Λαυρίου, τον αρχαιολογικό χώρο Θορικού και τον αρχαιολογικό χώρο του Σουνίου.
ι)α) Δημιουργία αρχαιολογικού περιπάτου με αφετηρία τον αρχαιολογικό χώρο της Κρήνης του Θεαγένους στο βόρειο τμήμα της πόλης των Μεγάρων. Ως επόμενες στάσεις προτείνεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, η υπόγεια Κρήνη αρχαϊκής - πρώιμης κλασικής περιόδου επί της οδού Κοραή, ο απαλλοτριωμένος αρχαιολογικός χώρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού των Μεγάρων, όπου σώζεται εκτεταμένο τμήμα της κλασικής οχύρωσης των Μεγάρων και τέλος οι Νυμφίδες Πύλες (οδός Μινώας και Λυσίου) που αποτελούσαν την απόληξη των Μακρών Τειχών τα οποία ένωναν την πόλη με το επίνειο της τη Νισαία στη σημερινή Πάχη Μεγάρων.
ι)β) Ακτοπλοϊκή σύνδεση παράκτιων αρχαιολογικών χώρων της ηπειρωτικής Αττικής με ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους της νησιωτικής Αττικής.
ι)γ) Μέσα στο σύγχρονο Δήμο Αχαρνών δημιουργία πολιτιστικής - περιηγητικής διαδρομής με αφετηρία το Αρχαίο Θέατρο (διαχρονικό κέντρο της πόλης) με τα διάσπαρτα μέσα στον αστικό ιστό και στον περιαστικό χώρο, μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων (Μυκηναϊκός θολωτός τάφος, Τύμβος Σοφοκλή, Αδριάνειο και Ρωμαϊκή δεξαμενή, Ρωμαϊκές αγροικίες, αρχαία νεκροταφεία, Βυζαντινοί και Μεταβυζαντινοί ναΐσκοι, Αρχαία Ιερά Πάρνηθας), με στόχο την ανάδειξη τη διαχρονικότητας της θέσης της πόλης των Αχαρνών, την βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, την ενίσχυση του πολιτισμού και του τουριστικού προϊόντος.